نقش میلگرد
میلگرد یکی از مهمترین مصالح ساختمانی در هر سازه می باشد که نقش اساسی در مقاومت ساختمان را ایفا می کند. میلگردها معمولا در ترکیب با بتن بکار می روند و بتن را از فروپاشی و ترک خوردن در امان نگه می دارند. بتن دارای مقاومت در برابر فشارها می باشد و در حین حال در مقابل کشش ها، ضعیف عمل می کند. در حالی که میلگرد و شبکه میلگردها (آرماتور) دقیقا عکس بتن عمل می کنند. بنابراین ترکیب میلگرد و بتن (بتن آرمه) در صنعت ساخت و احداث ضروری است. اما در این مقاله از فولاد شمس گل آذین به محاسبه قطر میلگرد و انواع روش های اجرا آن می پردازیم.
معرفی میلگرد (Reinforcing Bar)
فولادی با سطح مقطع دایره ای توپر و آجدار که در صنعت ساختمان سازی جهت ایجاد اسکلت بندی ساختمان بکار می رود و مقاومت کششی سازه را افزایش می دهد.
میلگردها در ساختمان ها به مقدار زیادی مصرف می شوند و از این رو هزینه های پروژه را تحت تأثیر قرار می دهند. بنابراین مقدار استفاده از میلگرد که با ابعاد و قطر سنجیده می شود، جهت کاهش هزینه ها و خرید بیهوده نقش مهمی دارد.
میلگرد دارای یک استانداردی جهانی است که استاندارد بعضی از کشورها معیاری برای سنجش ابعاد آن شده است. مثالا در ایران، شرکت ذوب آهن اصفهان با استاندارد روسیه این محصول را تولید می کند.
انواع میلگرد
قبل از بررسی قطر، پیشنهاد می کنم که با انواع میلگردها و نام گذاری آن ها آشنا شوید.
میلگردها از نظر ظاهر به 4 دسته زیر تقسیم بندی می شوند:
- نوع اول (A1): نرم و بدون آج (ساده)
- نوع دوم (A2): نیمه سخت با آج ساده
- نوع سوم (A3): سخت با آج پیچیده
- نوع چهارم (A4): سخت با آج مرکب
همچنین در جدول زیر می توانید سایر شاخص های مقایسه ای این 4 نوع را مشاهده کنید.
گروه | استاندارد | مقاوت کششی (MPa) | رده سختی | شکل ظاهری |
A1 | S240 | 360 | نرم | آج ساده |
A2 | S340 | 500 | نیمه سخت | آج مارپیچ |
A3 | S400 | 600 | نیمه سخت | آج جناغی |
A4 | S500 | 650 | سخت | آج مرکب |
اهمیت اندازه گیری قطر میلگرد
بطور کلی در ساخت سقف نیاز به دانستن قطر میلگرد است. چون استفاده از میلگرد با قطر مناسب برای استحکام قسمتهای مختلف ساختمان ضروری است. 2 نوع میلگرد در سقف سازه استفاده می شود:
- ممان منفی: میلگردهایی که مانع ترک برداشتن سقف بوده و موجب کاهش مقدار بار به میلگردهای کششی می گردد. (عامل اصلی در استحکام یک سقف مقاوم می باشند).
- حرارتی: میلگردهایی که به صورت چپ و راست بر روی سقف قرار می گیرند و در زمانی که بتن با افت حرارت مواجه می شود از ترک خوردن آن جلوگیری می کند.
جهت اجرای این فرآیند در سقف، دانستن قطر میلگرد ضروری می باشد.
نحوه اندازه گیری قطر میلگرد
افرادی که در کارگاه های ساختمانی فعالیت اجرایی و سابقه کار خوبی دارند بصورت تجربی و چشمی می توانند قطر میلگردها رو تخمین بزنند. ولی برای اندازه گیری دقیق قطر، روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم:
فرمول هندسی
یک روش ساده استفاده از ریاضی برای محاسبه قطر میلگرد می باشد. با توجه به این که میلگردها یک استوانه به حساب می آیند، با همچین شکلی در ارتباط هستیم:
وزن مخصوص میلگرد=w (معمولا ثابت و برابر 7.8 می باشد)
عدد پی=π
طول میلگرد=l
شعاع میلگرد=r
قطر=d

ابزارها
علاوه بر فرمول فوق، با کمک ابزارهای موجود در کارگاه ها نیز می توان مقدار قطر را بدست آورد. این ابزارها شامل موارد زیر می باشند:
- انگشتان دست
- طناب
- شابلون
- آچار فرانسه
- کولیس
برای اطلاع قیمت و خرید میلگرد ck45 کلیک کنید.

انگشتان دست
ساده ترین روش استفاده از دست شخص برای اندازه گیری بود و در مواقعی که فقط یک مقدار تخمین مدنظر باشد می توان استفاده کرد.
طناب
با طناب (ریسمان) یا حتی کاموا می توان قطر این محصول را اندازه گیری کرد. وقتی طناب را دور محیط دایره شکل آن بپیچید، می توانید محیط دور دایره را اندازه بگیرید.
شابلون
برای اندازه گیری قطر این محصول می توان از شابلون میلگرد استفاده کرد که مخصوص این کار هستند یا می توانیم خودمان درست کنیم. این شابلون مانند یک قیچی باز است که اندازه آرماتور را نشان می دهد.
آچار فرانسه
می توانید از آچار فرانسه کمک بگیرد و دهانه آچار را باز کنید در داخل آرماتور بگذارید و سپس سایز آن را با کمک متر مشخص نمایید. یکی از مواردی که در آن آرماتور مصرف می شود و از اهمیت خاصی برخوردار است سقف تیرچه بلوک می باشد.
کولیس
کولیس یکی از ابزارهای دقیق جهت محاسبه قطر در صنایع مختلف می باشد. از نظر ظاهر مشابه آچار فرانسوی می باشد که بر روی دسته آن یک خط کش دقیق نصب شده و سر این ابزار، لبه چاقویی شکلی قرار گرفته که برای اندازه گیری قطر میلگرد بکار می رود.
در مورد کولیس نکته ای که باید در نظر گرفت این است برای میلگرد ساده (بدون آج) قطر ثابت ولی برای میلگردهای آج دار، 3 نوع قطر داریم:
- قطر اسمی: قطر اسمی میلگرد ساده که در برگه شناسایی محصول آورده شده است.
- قطر زمینه: بدون آج اندازه گیری می شود.
- قطر خارج: که با آج اندازه گیری می شود.
به طور مثال در میلگرد 16 ذوب آهن شامل این موارد می شود، قطر اسمی 16، قطر زمینه ای 15، قطر خارجی 18 است.

محاسبه قطر میلگرد با استفاده از وزن آن
وزن یک شاخه 12 متری کیلو گرم | وزن به طول کیلوگرم به متر | قطر اسمی به میلی متر | ردیف |
---|---|---|---|
4.75 | 0.395 | 8 | 1 |
7.4 | 616 | 10 | 2 |
10.65 | 0.888 | 12 | 3 |
14.5 | 1.21 | 14 | 4 |
18.7 | 1.56 | 16 | 5 |
24 | 2 | 18 | 6 |
29.6 | 2.47 | 20 | 7 |
35.7 | 2.98 | 22 | 8 |
45.6 | 3.8 | 25 | 9 |
58 | 4.83 | 28 | 10 |
75.7 | 6.31 | 32 | 11 |
جمع بندی
بنابراین هدف از اندازه گیری دقیق میلگردها، کاهش هزینه ساختمان و طراحی مهندسی در قسمت های مختلف سازه می باشد. دانستن این مساله که با روش های تجربی – کارگاهی می توان قطر میلگردها رو محاسبه کرد تا در قسمت های مختلف بتوان به درستی از میلگرد استفاده کرد.
از طرفی بعضی از تولید کنندگان میلگردهایی بصورت غیر استاندارد می سازند و از پرسنلی که آگاهی در مورد روش های اندازه گیری ندارند سود می برند. چون استفاده غیر اصولی از میلگرد جدا از بحث هزینه، می تواند به تخریب سازه، خطر جانی و فاجعه منجر شود.
پس اندازه گیری قطر میلگرد جز ضروری در کارگاه ها است که با دانستن ابزارهای تجربی بیان شده در این مقاله از فولاد شمس گل آذین، می توان آن را بدست آورد.
همچنین برای به دست آوردن وزن میلگرد می توان از جدولهای مربوط به استانداردهای ساختمانی استفاده کرد. این جداول استاندارد اطلاعات خوبی به پرسنل در زمان اجرا ارائه می دهند.
برای اطلاع از قیمت میلگرد Mo40 کلیک کنید.